• Роман Лаба OSPPE
• Дата публікації 6 Квітня, 2013

Praca, którą podjęli w ostatnich latach paulini na Ukrainie, jest kontynuacją dzieła prowadzonego przez klasztory i kościoły na tym terenie już w XVIII wieku. Kościół i klasztor w Niżniowie, wzniesiony ongiś przez hetmana Jabłonowskiego jako dziękczynne wotum za zwycięstwo pod Wiedniem, był zbudowany na wzór krakowskiej Skałki – nawet kościół nosił wezwanie św. Stanisława Biskupa i Męczennika. O. Alfons Jędrzejewski w dziele pt. Żywot św. Pawła I Pustelnika, pisząc o klasztorach paulińskich, podaje, iż klasztor w Niżniowie miał dwie rezydencje: w Krzeszowicach i w Jazłowcu. W 1772 r. konwent niżniowski liczył 9 mnichów. Parafia należała do dekanatu Halicz archidiecezji lwowskiej. Drugi klasztor znajdował się we Lwowie. W latach 1750-86 swoją działalność prowadził również kościół parafialny pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła. W 1772 r. konwent lwowski liczył 7 ojców, którzy zaangażowani byli w pracę duszpasterską w trudnych dla Polski czasach.
Rozbiory Polski spowodowały upadek Zakonu. Nakazem cesarza Józefa II klasztory we Lwowie, Brzozowie, Starej Wsi, Niżniowie – z rezydencjami w Krzeszowicach i Jazłowcu – zostały odłączone od reszty prowincji polskiej i zabroniono im brać udział w najbliższej kapitule generalnej. Wkrótce zakonnicy zmuszeni zostali do opuszczenia swoich siedzib. Władze radzieckie zmieniły nawet nazwę ulicy, przy której znajdował się klasztor we Lwowie – z Paulińskiej na Niżniańską. Tyle z historii.

Współczesne zainteresowanie Wschodem przez paulinów datuje się od 1977 r. Wówczas to o. Tadeusz Bednarski i o. Stanisław Knapek po raz pierwszy udali się za żelazną kurtynę, odwiedzili Wilno, Mejszagołę, Suderwe i inne parafie, spiesząc z posługą duszpasterską.
Drugi wyjazd ojców odbył się w 1979 r. Wyjazdy te zaowocowały przesyłkami książek o tematyce religijnej, których bardzo tam brakowało. Z błogosławieństwem Bożym udawało się to czynić przez kilkanaście lat. Odbiorcami oprócz księży i seminarzystów były także ukryte żeńskie zgromadzenia zakonne oraz świeccy.
Przed i po stanie wojennym “za Bug” w celach duszpasterskich wyjeżdżali: o. Efrem Osiadły, o. Zachariasz Jabłoński, o. Rufin Abramek, o. Stanisław Knapek, o. Tadeusz Bednarski, o. Stanisław Hoduń, o. Wojciech Tarka i inni. Podczas tych podróży nie brakowało śmiałych, wymagających odwagi wyjazdów na dalsze obszary wielkiego Kraju Rad. Jednym z adresatów wspomnianych przesyłek był kleryk z Ukrainy – Mikołaj Hucał, w 1987 r. wyświęcony na kapłana w Rydze, który zaprosił o. Tadeusza Bednarskiego na swoje prymicje do Żmerynki na Podolu.
Drugie spotkanie o. Tadeusza z zieloną Ukrainą miało miejsce rok później – z okazji szczególnej uroczystości: poświęcenia pierwszego po wojnie kościoła zbudowanego na tych terenach – w Gródku Podolskim. Od tego wydarzenia wyjazdy o. Tadeusza na Ukrainę były coraz częstsze. W tych podróżach misyjnych uczestniczył nieraz o. Efrem Osiadły. Wśród odwiedzanych parafii należy wymienić: Bar, Kijów, Murafę, Odessę, Szarogród, Wołoczyska i Tarnorudę.
Wówczas też zgłosił się pierwszy kandydat do Zakonu – Alojzy Kosobucki, który rozpoczął nowicjat z początkiem 1989 r. Ks. Władysław Wanags – marianin, proboszcz z Gródka Podolskiego, wdzięczny za okazywaną pomoc duszpasterską, skierował zaproszenie o podjęcie przez paulinów duszpasterskiej posługi na Podolu.
Niedługo po tym, w połowie września 1991 r., o. Tadeusz rozpoczął na stałe służbę ludowi Bożemu Podola. 21 listopada dołączył do Gródka o. Cyprian Kubik – jako przełożony wspólnoty.
Przez najbliższe 2 lata swojej posługi ojcowie korzystali z gościnności ks. Wanagsa, wspierając go w przeróżnych obowiązkach parafialnych, nie zaniedbując pracy duszpastersko-organizacyjnej w nowej parafii paulińskiej w Satanowie.
Kościół w Satanowie – pw. Jasnogórskiej Matki Kościoła był zbudowany w latach 1989-94, na miejscu zabytkowego polskiego cmentarza, zrujnowanego w ostatnich dziesiątkach lat. Konsekracja nowego kościoła miała miejsce 28 maja 1994 r. Dokonał jej bp Jan Olszański, ordynariusz istniejącej już diecezji kamieniecko-podolskiej. Ojcowie paulini z Gródka znaleźli pomieszczenia mieszkalne przy nowym kościele. Rok później, 8 lipca 1995 r., w tymże kościele br. dk. Alojzy Kosobucki otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bp. Olszańskiego.
Nowy kościół wymaga wiele pracy: ołtarze są prowizoryczne, w głównym ołtarzu jest umieszczony obraz Matki Bożej Jasnogórskiej, poświęcony przez Jana Pawła II. Boczne ołtarze dedykowane są Sercu Pana Jezusa i św. Pawłowi I Pustelnikowi.
O. Tadeusz i o. Cyprian z zaangażowaniem prowadzili pracę w rozwijającej się wspólnocie parafialnej w Satanowie, jednocześnie dojeżdżając z posługąkapłańską do innych parafii. Do nich należały wspólnoty wiernych w sąsiednich miejscowościach: w Klinowem, Kutkowcach, w Kumanowie. W 1996 r. powstała nowa parafia pw. św. Brata Alberta Chmielowskiego w Bubnówce, tu też została zbudowana kaplica. Trudne warunki powodują, że służba Boża często sprawowana jest na cmentarzach lub w domach prywatnych. Tak jest w Raczyborówce, Niemyryńcach, Tarasówce, Iwankowcach i w Kalinówce. Do kościoła w Satanowie uczęszcza w niedzielę od 200 do 300 wiernych z okolicznych wsi: Kamionka, Satanówka, Spasówka i innych.
W 1994 r. do wspólnoty klasztornej dołączył jako neoprezbiter o. Jan Stankiewicz. Oprócz posługi sakramentalnej ojcowie prowadzili i nadal prowadzą katechezę dla dzieci i młodzieży. O. Tadeusz dojeżdżał 2 razy w tygodniu z katechezą do wsi Kamionka. Nauka odbywała się tam w prywatnym mieszkaniu s. Emilii Wojciechowskiej, która w trudnych czasach z odwagą przygotowywała dzieci do Pierwszej Komunii św., za co toczyły się przeciw niej dwa procesy. O. Jan Stankiewicz posługiwał z katechezą w Klinowem, w Satanowie i w Satanówce.
Trzy razy odbyła się w Satanowie oaza Dzieci Bożych: w 1996 r., 1997 r. i 1998 r. W czasie oazy na terenie klasztoru mieszkało ok. 40 dzieci i młodzieży, przybyli również zainteresowani okoliczni mieszkańcy. W zajęciach z dziećmi pomagali paulińscy klerycy i studenci z Polski, którzy także uczyli języka polskiego. W czasie ostatniej oazy zorganizowano pobyt dzieci w Karpatach – wcześniej, w latach 1992, 1993 i 1995 organizowano wyjazdy do Polski dzieci, które uczęszczały na katechezę.
W lipcu 1997 r. do Satanowa przyjechał z koncertem chór jasnogórski “Camerata”, który został bardzo serdecznie przyjęty przez parafian.
Zakon Paulinów otrzymał na Ukrainie “nowych robotników żniwa Bożego” – powołania z tych terenów. W 1992 r. do zakonnego grona wstąpił Wiktor Gołub, dziś o. Bartłomiej, który został wyświęcony 13 czerwca 1999 r. Obecnie 7 alumnów z Ukrainy studiuje w paulińskim Seminarium zakonnym w Krakowie na Skałce. Są to bracia: Jan Żeźicki, Roman Sobczyński, Paweł Tkaczyk, Benedykt Majorow, Roman Łaba, Waldemar Paczis oraz Roman Zapał. Dwóch braci: Józef Honczaruk i Sergiusz Szureszkin odbywa swój nowicjat w Leśniowie pod Częstochową.
W maju 1999 r., z przyczyn wiadomych tylko władzom Ukrainy, o. Tadeusz Bednarski, posługujący ofiarnie ludowi Bożemu od 8 lat, nie dostał zezwolenia na dalszą posługę duszpasterską. W praktyce równało się to przymusowemu opuszczeniu Ukrainy. Zastąpił go pochodzący z tych terenów o. Bartłomiej Gołub.
W drugim paulińskim klasztorze – w Kamieńcu Podolskim działalność prowadzi o. Alojzy Kosobucki, który z zaangażowaniem odbudowuje odzyskany podominikański kościół i dojeżdża do okolicznych parafii. Pomaga mu o. Kazimierz Lesiak. Większość tamtejszych parafian to wierni z Kamieńca Podolskiego, Żwańca, Kołybajówki, Chocimia i innych miejscowości.
Obie placówki oraz ich duszpasterze potrzebują ogromnego wsparcia modlitewnego, o które gorąco prosimy. Zachęcamy też serdecznie, by odwiedzić te piękne tereny i poznać ich ciekawą historię.